Osteopathie voor baby's en kinderen

Een baby die zich ergens in zijn lichaam niet comfortabel voelt zal zich -net zoals een volwassene,- van houding proberen te veranderen. De jonge baby zal bewegen maar kan zich nog niet zonder hulp draaien of oprichten en zal al snel ondervinden dat door te huilen hij daarbij hulp krijgt.

Een baby met spanningen en blokkeringen gaat zich dus nerveus gedragen en wordt hyper-prikkelbaar. Dit wil zeggen dat het kind ook andere prikkels die op hem af komen minder gemakkelijk kan plaatsen. Het geluid van een dichtklappende deur kan al voldoende zijn om te schrikken en daarop beginnen te huilen. Deze kinderen slapen vaak zeer oppervlakkig en schrikken vaak wakker. ’s Nachts kunnen ze dan wel makkelijker slapen omdat ze dan zo moe zijn en er zodanig weinig omgevingsprikkels zijn dat ze toch in hun diepe slaap kunnen geraken.

Deze kinderen zijn motorisch zeer actief en spartelen met armen en benen; zij draaien vaak ook met het hoofd heen en weer.

Deze baby wil steeds afgeleid worden van zijn onbehagen door steeds gepakt en rondgedragen te worden. Monotone geluiden helpen ook vaak, zo kan de dampkap of de stofzuiger het kind soms tot rust brengen.

Wanneer de spanning in de hoge nek vertrekt kan het ook zijn dat het kind absoluut geen druk op het hoofd verdraagt zoals bv. een mutsje. Je zou dit het best kunnen vergelijken met een spanningshoofdpijn bij volwassenen.

Op deze manier kan men dus ook de excessieve reacties verklaren van sommige baby’s op bv. krampen.  Elke baby heeft in het opgroeien last van de spijsvertering (kolieken) maar een hyper-prikkelbare baby reageert er erger (huilen) op dan een ontspannen baby.

Dit zou ook een verklaring kunnen zijn waarom sommige baby’s met dezelfde symptomen als anderen zich gedragen als huilbaby’s. Het excessieve huilen is dan een samenkomen van verschillende factoren, die maken dat het kind steeds ongelukkig is. Deze kinderen hebben dikwijls ook een ongelukkige frons tussen de wenkbrauwen.

Dit zijn dus actieve baby’s die ook steeds meer motorische activiteiten doen. Zij proberen ook snelle te zitten, kruipen, staan en stappen dan hun leeftijdsgenootjes.  Indien dit niet onmiddellijk lukt raken ze dan ook snel gefrustreerd.

Het sneller willen motorisch ontwikkelen is dus geen teken van een snellere ontwikkeling maar eerder van een natuurlijke reactie op discomfort of lastig gevoel. Ouders zien dan ook dat deze gespannen, prikkelbare baby’s dikwijls gelukkiger worden als ze meer kunnen bewegen.

Dit gevoel van malaise kan verscholen aanwezig blijven in het kind en kan zich later blijven manifesteren in onrust, slecht slapen, moeilijk concentreren en hyperactiviteit bij het kind en de volwassene.

Onterecht denkt men maar al te vaak dat kinderen en baby’s geen structurele spanningen en blokkages in hun lichaam zouden kunnen hebben omdat ze zo jong en flexibel zijn.

De geboorte van een baby is een van de zwaarste beproevingen in zijn leven. Het kind komt onder enorme krachten te staan bij de bevalling. Het is een zware, moeilijke weg door het geboortekanaal.

Het hoofd van de baby heeft de mogelijkheid om de zware krachten die erop inwerken tijdens een normale bevalling in normale omstandigheden achteraf op een natuurlijke manier te recupereren. Er zijn nochtans veel factoren die ertoe kunnen leiden dat de natuurlijke recuperatie niet volledig volgens plan verloopt. Zeker als het een moeilijke bevalling is geweest (zie oorzaken van deze klachten). Als de spanningen en bloccages niet recupereren dan zal het lichaam van de baby zich aan deze abnormaliteiten gaan aanpassen tijdens zijn groei.

Vergelijk het met een groeiende boom die onder invloed van een steeds van één zijde komende wind scheef groeit. De boom zal helemaal scheef blijven verder groeien tenzij er hulp geboden wordt om deze inwerkende kracht van de wind te elimineren. Hetzelfde is terug te vinden bij het groeiende menselijke lichaam. Wanneer dit lichaam voor-, tijdens- of na de bevalling krachten te verduren krijgtwaarvan het niet op een natuurlijke manier kan recupereren, dan zal het hele lichaam zich aanpassen.

Niet verwerkte bloccages en spanningen en de lichamelijke compensaties hierop kunnen aanleiding geven voor verschillende problemen in het opgroeiende kind en later ook in de volwassene. Deze spanningen en bloccages kunnen vlug na de geboorte meestal vrij gemakkelijk behandeld worden maar hoe langer zij aanwezig blijven hoe moeilijker het wordt.

Veel problemen die we bij volwassenen en jongeren tegenkomen zijn afkomstig uit niet opgeloste geboorte traumata . Daarom is een routine controle van alle baby’s na de geboorte aan te raden.

Na zich een idee gevormd te hebben over de mogelijke oorzaak van de symptomen, zal hij deze behandelen.

De osteopatische behandeling bestaat uit een hele waaier van zachte technieken.

E
r wordt nooit 'gekraakt'
zoals sommige mensen soms vrezen, maar door zachte bewegingen en rekkingen wordt de baby behandeld.


In een behandeling is duidelijk te zien wat de baby leuk vindt (wordt rustig / valt in slaap) en wat hem irriteert (wordt onrustiger / weent).


De osteopatische behandeling is een holistische behandeling.


Dit wil zeggen dat de osteopaat niet enkel zal inwerken op de zone van het letsel, maar op alle structuren die met het probleem te maken hebben.


Vaak zien we dat de oorsprong van problemen ver van de regio van de optredende symptomen gelegen is. De osteopaat vormt zich gedurende de behandelingen -en volgens zijn onderzoek en de informatie van de ouders - een beeld van de situatie en zijn prognose en manier van de verdere behandeling.


Het is duidelijk dat een vroegtijdig ingezette osteopatische behandeling snellere en in sommige gevallen betere resultaten kan geven. Dit is zeker het geval bij asymmetrieën van het hoofdje.


Maar dit wil niet zeggen dat behandeling van een asymmetrisch hoofdje op iets latere leeftijd geen nut meer zou hebben. Is het niet voor de uitwendige vorm van het hoofdje, dan zal toch de functionaliteit in zijn normale patroon hersteld worden.


Zo zal een osteopaat van meet af aan communicatief duidelijk zijn met de ouders en door zijn onderzoek bepalen of hij de klachten (mede) kan behandelen.


Een osteopaat is geen pediater en moet daartoe ook zijn beperkingen kennen. Een samenwerking met verschillende disciplines (zoals bv. met de pediater) kunnen alleen maar een betere en snellere oplossing voor de klachten van de baby betekenen.

O
steopatische behandelingen zijn geen chronische behandelingen. Wij willen enkel uw baby in de optimale conditie brengen om zelf in het verdere groeien zijn problemen te overwinnen. We merken op dat het vaak gebruikte argument 'het zal wel uit de baby uitgroeien' nog niet zo gek bedacht is. Alleen heeft uw kind soms een beetje hulp nodig om de natuur te helpen om eventueel opgelopen traumata te helpen herstellen.


Het aantal behandelingen zal dus afhangen van de problematiek bij uw baby. Maar meestal komen wij tussen de 2 en 10 behandelingen tot de gewenste resultaten. Deze behandelingen worden ook niet snel na elkaar uitgevoerd en de eerste behandelingen zullen wekelijks verlopen om daarna na langere intervallen over te gaan.


Van belang is dat wanneer u een osteopaat opzoekt met uw baby, dat u dan bij een osteopaat terecht komt met ervaring in het behandelen van baby's. Maar aangezien er op gebied van osteopaten er nog steeds geen eensluidende regels gelden over studie en erkenning zijn is het niet gemakkelijk om bij de juiste mensen terecht te komen.


Het werken met baby's noodzaakt een constante evaluatie en bijstudie van de osteopaat zelf (= wetenschappelijk werk verrichten), meer nog dan bij osteopathie bij de volwassenen.


Als besluit zou ik nog willen meegeven dat vele problemen die we in de osteopatische praktijk bij volwassenen ontdekken, vaak hun oorzaak vinden in letsels die uit de periode van de geboorte voortkomen. Dit zijn vaak problemen als rugklachten, bekkenproblemen, problemen in de kaakgewrichten, problemen bij de beet waarbij de tanden niet mooi op elkaar staan, statiekproblemen, hoofdpijnen, migraineuze klachten, ingewandenklachten, ademhalingsproblemen tot zelfs allergische en immunologische problemen.

Een osteopaat bekijkt het hele lichaam in zijn totaliteit (holistische visie).

Hij gaat spanningen in een lichaam detecteren en behandelen. Hiervoor maakt hij gebruik van een groot aantal technieken. 

Osteopatische behandelingen zijn nu reeds goed gekend voor de behandeling van pijnen in het lichaam. 

Maar osteopathie gaat veel verder en kan helpen in heel wat gevallen. 

Een osteopaat is het best gekend als iemand die traditionele manipulatieve technieken toepast, het zogenaamde 'kraken'. 

Dit is een misvatting, want heel veel resultaten worden bereikt met andere technieken. 

Bij baby's worden er nooit harde manipulaties (kraken) uitgevoerd.

Het wordt algemeen aangenomen dat kinderen of baby's geen last hebben van stress of spanningen, omdat ze nog zo jong en bewegelijk zijn. Spijtig genoeg is de werkelijkheid anders.

De geboorte is voor de baby een van de meest traumatiserende gebeurtenissen in zijn nog jonge leven.


De baby wordt blootgesteld aan enorme krachten wanneer de baarmoeder de baby tegen de zwaartekracht in naar buiten duwt.


De baby moet zich door het benige bekken wringen en draaien, op weg naar de buitenwereld. Het is opmerkelijk hoe het hoofd van de baby deze krachten met behulp van compensatiemechanismen kan opvangen.


Meestal is het zo dat deze compensaties kort na de geboorte verdwijnen. Maar er zijn heel wat factoren die dit proces kunnen bemoeilijken.


Indien deze compensaties niet verdwijnen, moet het lichaam tijdens zijn groei zich hieraan aanpassen. Onopgeloste spanningen zijn de oorzaak van heel wat problemen, zowel bij kinderen als bij volwassenen.

De osteopaat vervangt in geen geval de raadpleging van een arts of specialist in geval van ziekte.

De osteopaat laat de baby toe zich in een zo goed mogelijke situatie te bevinden om een optimale gezondheid te verkrijgen of behouden.

De osteopatische behandeling zal de genezende en verdedigende mechanismen van de zuigeling in werking stellen. Zij is dus complementair aan de geneeskunde en de door hen eventueel ingestelde behandeling.

De osteopathie is een behandeling van de zuigeling die een verlies in evenwicht van de gezondheid vertoont en de diverse medische disciplines.De behandeling is dus niet vervangend maar aanvullend.

Er zijn naast de reversibele functionele problemen die osteopatisch kunnen behandeld worden, vele organische problemen en constitutionele anomalieën of infectieziekten die onder het strikt medische domein vallen.

Een ideaal en streefdoel zou dus moeten zijn dat elke baby die geboren wordt in de eerste weken van zijn leven een osteopatisch onderzoek zou ondergaan, waarbij problemen (hoe klein of hoe groot dan ook) opgespoord en behandeld zouden kunnen worden.

Het spreekt voor zich dat in deze eerste weken de structuren die bij deze baby's nog zeer week en flexibel zijn, ook gemakkelijker behandelbaar zijn in vergelijking met een baby van enkele maanden waarbij alle structuren in volle verbening zijn.

Het is opmerkelijk hoe vaak een bevalling traumatisch verloopt. Daarmee wil ik zeggen dat bevallingen gebeuren die zwaarder zijn dan dat ze normaal zouden zijn. Dit is zowel het geval voor de aanstaande moeder als voor de baby.
 
Oorzaken hiervoor kunnen zijn:
* ongevallen of ziektes tijdens de zwangerschap* langdurige krachten die inwerken op de baby tijdens de zwangerschap zoals:

  • een tekort aan ruimte door meerlingenzwangerschap
  • een stuitligging
  • een langdurige houding van de zwangere vrouw bv. langdurige bedlegerigheid
  • ...

  • * overdreven grote of te weinig krachten inwerkend op de baby tijdens de bevalling:
  • het meeduwen op de buik tijdens de bevalling door vroedvrouw
  • het gebruik van de zuignap of de tang
  • het gebruik van weeënopdrijvende middelen (zoals bij een inductie)
  • het afremmen van de bevalling
  • keizersnede, waardoor de noodzakelijke kneding van de schedel bij de geboorte overgeslagen wordt
  • Het gebruik van anesthesie zoals epidurale (door verdoving heeft de vrouw haar krachten niet meer onder controle)
  • ...

  • * langdurig inwerkende krachten die inwerken op de baby na de geboorte:
  • langdurig op de rug leggen van de baby
  • ...

  • Alle bovenvermelde zaken kunnen letsels veroorzaken bij de pasgeborene. 

    Deze letsels vinden we voornamelijk in de schedel en in de wervelzuil terug. Iedereen weet dat vanuit de schedel en de wervelzuil belangrijke zenuwen vertrekken. Zij staan in voor het goed functioneren van de organen. Zij mogen dus niet belemmerd worden in hun verloop omdat zij instaan voor de overdracht van stimuli van de hersenen aan de organen.

    Wanneer we ervan uitgaan dat een van bovenvermelde krachten de functie van deze zenuwen stoort, dan zullen de organen ook slechter functioneren. De inwerkende krachten op de zenuw kunnen op verschillende plaatsen voorkomen, maar de meest voorkomende zijn ter hoogte van : 

  • de uittredeplaatsen van de zenuwen door de schedel (schedelopeningen) of uit het ruggenmerg (tussenwervelruimten)
  • de plaatsen waar de zenuwen tussen of door sterk gespannen spieren of membranen moeten verlopen
  • de plaatsen waar de zenuw dicht tegen de botstructuren ligt, waardoor zij gemakkelijk verdrukt kan worden

  • We zien vaak dat baby's die een zware bevalling hebben ondergaan problemen vertonen die zich uiten in spanningen van membranen, spieren, gewrichten, enz….

    Wanneer een baby pijn heeft bij het bewegen, dan zal hij deze beweging mijden. Wanneer het kind bv. pijn heeft in de hals, dan zal de baby de pijnlijke houding vermijden. Dat kan hij bv. door het hoofdje naar één zijde te draaien of door het hoofd en de nekje naar achter te trekken, waardoor er een voorkeurshouding en steeds groter wordende spanningen optreden.

    Door deze spanningen blijven de symptomen bestaan.

    Ook een torticollis (= zogenaamde scheefhals met asymmetrische spanning van de nekspieren) kan aanleiding zijn voor deze problematiek.

    We moeten in onze redenering nog een klein stapje verder gaan en we kunnen direct verklaren waarom de laatste jaren deze problemen zo frequent voorkomen.

    Sinds enkele jaren is men in België in navolging van andere landen aan een rugligcampagne begonnen om door het sensibiliseren van de ouders de wiegendood te bestrijden. Het is wel degelijk statistisch aangetoond dat door de baby's op hun rugje te laten slapen in een koele ruimte, het aantal wiegendoden aanzienlijk (in Amerika tot 42 kan dalen.

    Het probleem schuilt echter in het doorgeven van de informatie van hulpverleners naar de ouders toe. Dit probleem heeft zich een tiental jaren geleden ook reeds voorgedaan in Amerika. De campagnes werden daar met de slogan 'Back to Sleep' naar de kersverse ouders gebracht. Na een viertal jaren werd duidelijk dat er steeds meer problemen optraden bij baby's dan voor de campagne. De reden was de slechte interpretatie van de campagne als zou men het kind steeds (= dag en nacht) op de rug moeten leggen. De bevoegde instanties hebben daarop de slogan aangepast in 'Front to Play, Back to Sleep'.

    Het is niet moeilijk om te begrijpen dat wanneer het kind steeds op de rug ligt, het schedeldak dat de eerste weken na de bevalling hoofdzakelijk uit membranen bestaat, gemakkelijk vervormt en zenuwen irriteert en daardoor de bijbehorende symptomen veroorzaakt.

    Het verschil met baby's die vaak op de buik worden gelegd zit in het feit dat deze baby's zelf hun nekje mobiliseren. In hun pogingen om hun hoofdje op te heffen komen ze terug op hun aangezicht terecht, waarna het hoofd automatisch naar links of rechts zal gedraaid worden, tot ongeveer 90°.

    Wanneer we een baby op het rugje leggen dan hoeft deze zijn hoofdje slechts enkele graden te draaien om de volledige omgeving te zien. Denk daarbij nog aan de randen van het wiegje en het bijna obligate mobieltje die het zeker niet aantrekkelijker maken om zijwaarts te kijken.

    Onderzoeken hebben aangetoond dat langdurig rugliggende baby's een vertraging vertonen in hun psycho-motorische ontwikkeling, zeg maar het leren kruipen, rollen, zitten, stappen, enz… .

    Ook op gebied van de psychische en fysische ontwikkeling zouden er moeilijkheden mogelijk zijn. Een baby moet voor een normale neuromotorische ontwikkeling vertrekken vanuit buiklig. Vergelijk maar met een veulen, dat direct na de geboorte op de buik moet liggen om zo op de pootjes te kunnen komen. Ligt het veulen op de zij en wordt het niet geholpen door de merrie, dan is er veel kans dat het veulen het niet redt omdat het niet op tijd op de pootjes staat en zodoende niet snel genoeg gevoed wordt door de merrie. 

    Na een diepgaand vraaggesprek met de ouders over de zwangerschap, de bevalling en het verloop van de eerste levensdagen (weken) van hun kindje, zal hij de baby grondig onderzoeken.

    Met onze praktijk hebben wij een kindje van plan België geadopteerd.
    • 2018 Osteopathie Stefan Hermans